QUẢN TRỊ MARKETING LÀ GÌ? ĐẶC ĐIỂM, VAI TRÒ VÀ QUY TRÌNH

Toàn cầu hóa đã mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp vươn ra thị trường quốc tế, nhưng cũng đồng thời đặt ra những thách thức mới về văn hóa, hành vi tiêu dùng và quy định pháp lý. Trong bối cảnh đó, quản trị Marketing đóng vai trò như một công cụ chiến lược giúp doanh nghiệp bản địa hóa sản phẩm, định vị thương hiệu và thích ứng linh hoạt với từng thị trường. Hiểu và vận dụng hiệu quả quản trị Marketing trong môi trường toàn cầu là điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp mở rộng quy mô và tăng cường năng lực cạnh tranh trên trường quốc tế.

Quản trị Marketing là gì?

Quản trị Marketing (Marketing Management) là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, thực hiện và kiểm soát các hoạt động Marketing nhằm tạo ra, truyền đạt và phân phối giá trị cho khách hàng, từ đó đạt được các mục tiêu của doanh nghiệp thông qua việc làm hài lòng khách hàng một cách hiệu quả hơn so với đối thủ cạnh tranh.

Philip Kotler - “cha đẻ của Marketing hiện đại” - đã định nghĩa về Quản trị Marketing trong cuốn sách Marketing Management: "Marketing management is the art and science of choosing target markets and building profitable relationships with them." (Tạm dịch: Quản trị Marketing là nghệ thuật và khoa học trong việc lựa chọn thị trường mục tiêu và xây dựng mối quan hệ sinh lời với họ).

Như vậy, quản trị Marketing không chỉ là kỹ năng vận hành các hoạt động tiếp thị, mà còn là một tư duy chiến lược dài hạn, bao gồm các yếu tố chính: Tạo giá trị cho khách hàng, định hướng mối quan hệ lâu dài, phù hợp với bối cảnh thay đổi, tích hợp giữa khoa học và nghệ thuật.

Quản trị Marketing xoay quanh việc xây dựng và điều phối chiến lược dựa trên mô hình 4P - bao gồm: Sản phẩm (Product), Giá cả (Price), Phân phối (Place), và Xúc tiến (Promotion). Đây là bốn yếu tố cốt lõi mà doanh nghiệp cần kiểm soát nhằm đáp ứng đúng nhu cầu của khách hàng - cung cấp sản phẩm phù hợp, mức giá hợp lý, dễ tiếp cận tại các kênh phân phối, và được truyền thông hiệu quả.

quản trị marketing
Quản trị marketing là quá trình phân tích, lập kế hoạch, triển khai và kiểm soát hoạt động tiếp thị

Hoạt động quản trị Marketing

Quản trị Marketing không chỉ là việc thực thi các chiến dịch quảng bá mà là một chuỗi các hoạt động chiến lược nhằm tạo dựng giá trị và kết nối bền vững với khách hàng. Dưới đây là các hoạt động then chốt trong quy trình quản trị Marketing hiện đại:

- Phân tích môi trường Marketing: Doanh nghiệp cần đánh giá toàn diện các yếu tố bên trong (điểm mạnh, điểm yếu) và bên ngoài (cơ hội, thách thức) để nắm bắt được bối cảnh thị trường. Việc này giúp xác định các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động Marketing và là nền tảng cho việc ra quyết định hiệu quả.

- Phân đoạn thị trường (Segmentation): Thị trường được chia thành những nhóm khách hàng cụ thể dựa trên các tiêu chí như nhân khẩu học, hành vi tiêu dùng, tâm lý và địa lý. Mục tiêu là nhận diện rõ những nhóm khách hàng có nhu cầu tương đồng để từ đó phục vụ tốt hơn.

- Lựa chọn thị trường mục tiêu (Targeting): Doanh nghiệp xác định đâu là phân khúc tiềm năng nhất và phù hợp với năng lực cạnh tranh của mình, từ đó tập trung nguồn lực để tiếp cận và phục vụ hiệu quả nhóm khách hàng mục tiêu này.

- Lập kế hoạch Marketing (Marketing Planning): Xây dựng mục tiêu rõ ràng, lựa chọn chiến lược tiếp cận phù hợp, đồng thời thiết kế các chương trình Marketing cụ thể (sản phẩm, giá, kênh phân phối, truyền thông...) để thực hiện hóa mục tiêu.

- Triển khai thực hiện kế hoạch Marketing: Tổ chức triển khai các hoạt động tiếp thị theo kế hoạch đã đề ra, phối hợp nhịp nhàng giữa các bộ phận, đảm bảo thông điệp và hành động nhất quán trên mọi kênh giao tiếp với khách hàng.

- Kiểm tra và đánh giá hiệu quả Marketing: Đo lường mức độ hiệu quả của các hoạt động Marketing dựa trên các chỉ số định lượng và định tính (ROI, độ nhận biết thương hiệu, tỷ lệ chuyển đổi...), từ đó rút kinh nghiệm và điều chỉnh chiến lược khi cần thiết.

hoạt động của quản trị marketing
Quản trị Marketing là quá trình phân tích, hoạch định, triển khai và kiểm soát hoạt động tiếp thị

Đặc điểm của quản trị Marketing

Quản trị Marketing là trái tim kết nối giữa khách hàng và giá trị thương hiệu, có những đặc điểm nổi bật:

- Quản trị Marketing hiện đại không còn xoay quanh sản phẩm, mà đặt khách hàng vào trung tâm của mọi quyết định. Sự hài lòng, trải nghiệm và lòng trung thành của khách hàng là thước đo cuối cùng cho thành công của chiến lược Marketing.

- Thị trường luôn biến động - từ công nghệ, xu hướng đến hành vi tiêu dùng. Quản trị Marketing đòi hỏi khả năng thích ứng nhanh, ra quyết định dựa trên dữ liệu và điều chỉnh chiến lược kịp thời.

- Marketing là “cuộc chơi” của cảm xúc và sự khác biệt. Những chiến dịch thành công luôn mang đậm dấu ấn sáng tạo - từ thông điệp truyền thông đến cách doanh nghiệp kể câu chuyện thương hiệu của mình.

- Marketing không thể tồn tại độc lập. Quản trị Marketing thành công cần có sự phối hợp với các bộ phận khác như tài chính, sản xuất, công nghệ, logistics để đảm bảo trải nghiệm khách hàng được xuyên suốt và tối ưu.

- Không chỉ chạy theo doanh số ngắn hạn, quản trị Marketing ngày nay hướng đến việc xây dựng giá trị thương hiệu bền vững, phát triển mối quan hệ lâu dài với khách hàng và đóng góp tích cực cho xã hội.

đặc điểm của quản trị marketing
Quản trị Marketing hiệu quả cần có sự phối hợp bởi nhiều bộ phận khác nhau trong doanh nghiệp

Vai trò quản trị Marketing trong doanh nghiệp

Khi được triển khai hiệu quả, quản trị Marketing không chỉ giúp doanh nghiệp tồn tại - mà còn bứt phá, định vị thương hiệu, và tạo ra giá trị bền vững.

Duy trì danh tiếng của công ty

Một thương hiệu uy tín không phải tự nhiên mà có - đó là kết quả của quá trình quản trị Marketing bài bản, nhất quán và bền bỉ. Thông qua việc kiểm soát thông điệp truyền thông, cách doanh nghiệp phản hồi với khách hàng, và duy trì sự hiện diện tích cực trên các kênh truyền thông, quản trị Marketing góp phần hình thành và bảo vệ hình ảnh thương hiệu trong tâm trí công chúng.

Khi một thương hiệu xây dựng được uy tín vững chắc, mọi hoạt động kinh doanh phía sau đều dễ dàng hơn: từ bán hàng, gọi vốn cho đến tuyển dụng nhân tài.

Thúc đẩy doanh thu, lợi nhuận

Marketing không chỉ là tiêu tiền - mà là cách đầu tư để tạo ra tiền. Một chiến lược Marketing hiệu quả giúp doanh nghiệp xác định đúng khách hàng mục tiêu, truyền tải giá trị sản phẩm một cách thuyết phục, từ đó thúc đẩy hành vi mua hàng và tăng doanh số. Quản trị Marketing còn giúp tối ưu các kênh phân phối, chính sách giá, và giữ chân khách hàng trung thành - những yếu tố mang lại lợi nhuận dài hạn.

Thúc đẩy những ý tưởng mới

Trong thời đại mà sự khác biệt là yếu tố sống còn, Marketing không chỉ là người kể chuyện - mà còn là người "khơi chuyện". Quản trị Marketing khuyến khích tư duy đổi mới trong việc phát triển sản phẩm, cách tiếp cận thị trường, và thậm chí là xây dựng mô hình kinh doanh mới. Những hiểu biết sâu sắc từ dữ liệu thị trường, xu hướng tiêu dùng và phản hồi khách hàng là “chất xúc tác” quan trọng để doanh nghiệp sáng tạo ra các giải pháp khác biệt, phù hợp và đón đầu nhu cầu mới.

Thu hút khách hàng hiệu quả

Không có khách hàng, doanh nghiệp không tồn tại. Quản trị Marketing giúp định vị thương hiệu rõ ràng, xây dựng các chiến dịch hấp dẫn, và lựa chọn đúng kênh tiếp cận để kết nối nhanh chóng với khách hàng tiềm năng. Nhờ sự thấu hiểu hành vi người tiêu dùng, Marketing cũng giúp cá nhân hóa trải nghiệm mua hàng - biến khách hàng mới thành khách hàng trung thành.

Tối ưu hiệu quả truyền thông và ngân sách

Trong thời đại số, doanh nghiệp có hàng trăm lựa chọn truyền thông - từ quảng cáo truyền thống, digital Marketing đến mạng xã hội và KOLs. Quản trị Marketing đóng vai trò “nhạc trưởng” điều phối các kênh này một cách chiến lược, nhằm tối đa hóa hiệu quả truyền tải thông điệp với chi phí tối thiểu. Thay vì "ném tiền qua cửa sổ", một hệ thống quản trị Marketing chuyên nghiệp sẽ giúp đo lường ROI, phân tích hiệu quả từng chiến dịch và tái đầu tư đúng nơi đúng lúc.

vai trò của quản trị marketing
Quản trị Marketing giúp doanh nghiệp xây dựng danh tiếng và thúc đẩy doanh thu hiệu quả

Chức năng của quản trị Marketing

Chức năng hoạch định

Đây là chức năng mang tính chiến lược nhất. Nhà quản trị Marketing cần có khả năng dự báo xu hướng, phân tích thị trường, xác định mục tiêu và vạch ra kế hoạch Marketing tổng thể. Để qua đó, đưa ra quyết định về thị trường mục tiêu, định vị thương hiệu, chiến lược 4P (hoặc 7P), đồng thời dự trù ngân sách và nguồn lực cần thiết. Hoạch định tốt giúp doanh nghiệp đi đúng hướng, tránh lãng phí và luôn sẵn sàng trước biến động thị trường. 

Chức năng tổ chức

Sau khi đã có kế hoạch, nhà quản trị Marketing cần biến kế hoạch thành hành động cụ thể. Họ cần phân chia nhiệm vụ cho từng bộ phận: truyền thông, thiết kế, bán hàng, Digital… Đồng thời thiết lập hệ thống phối hợp giữa các nhóm để đảm bảo mọi hoạt động Marketing vận hành nhịp nhàng, đúng tiến độ.

Một ý tưởng hay có thể thất bại nếu thiếu tổ chức tốt. Chức năng này đảm bảo "bộ máy Marketing" vận hành như một đội hình đồng đều, không ai bị bỏ lại phía sau.

Chức năng lãnh đạo

Lãnh đạo trong Marketing không chỉ là giao việc - mà là truyền cảm hứng, dẫn dắt tư duy sáng tạo và định hướng hành động. Nhà quản trị Marketing là người gắn kết đội ngũ, tạo môi trường làm việc linh hoạt, khuyến khích đổi mới và hỗ trợ nhân viên phát triển năng lực.

Trong một lĩnh vực thay đổi nhanh như Marketing, nhà quản trị không chỉ là “người chỉ đường” mà còn là “người truyền lửa”.

Chức năng kiểm soát

Kiểm soát không chỉ để phát hiện lỗi sai, mà còn để học hỏi, điều chỉnh và tối ưu chiến dịch cho các lần tiếp theo. Vì vậy, đây là chức năng quan trọng để đảm bảo chiến lược được triển khai đúng hướng. Các nhà quản trị Marketing phải thường xuyên đo lường, giám sát và đánh giá hiệu quả các hoạt động theo các tiêu chí cụ thể: mức độ tiếp cận, tỷ lệ chuyển đổi, doanh số, mức độ nhận diện thương hiệu, chi phí/hiệu quả,...

chức năng của quản trị marketing
Quản trị Marketing gồm các chức năng: hoạch định, lãnh đạo, kiểm soát và tổ chức

Nhà quản trị Marketing là gì?

Nhà quản trị Marketing là người chịu trách nhiệm xây dựng, triển khai và giám sát các chiến lược Marketing nhằm đạt được mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp. Đây là người đứng giữa “bản đồ thị trường” và “chiến lược công ty”, đảm bảo mọi hoạt động Marketing đều hướng đến việc tạo ra giá trị cho khách hàng và lợi nhuận cho tổ chức.

Vai trò của nhà quản trị Marketing trong doanh nghiệp

Lập kế hoạch và chiến lược Marketing

Đây là một trong những vai trò quan trọng bậc nhất của nhà quản trị Marketing. Họ phải dựa vào các dữ liệu nghiên cứu thị trường, áp dụng các mô hình phân tích, tìm hiểu phân khúc khách hàng và xu hướng tiêu dùng để xây dựng kế hoạch Marketing tổng thể - có thể kéo dài theo quý, theo năm, hoặc theo từng giai đoạn chiến lược. Đồng thời, dẫn dắt đội ngũ Marketing và phối hợp với các phòng ban khác để kế hoạch được triển khai đồng bộ và nhất quán với các mục tiêu chung của doanh nghiệp. 

Quảng cáo và truyền thông

Nhà quản trị Marketing là người định hướng toàn bộ chiến lược quảng cáo và truyền thông, từ cách xây dựng thông điệp đến lựa chọn kênh truyền tải. Họ cần đảm bảo rằng mọi chiến dịch đều phù hợp với định vị thương hiệu và thấu hiểu được tâm lý khách hàng mục tiêu.

Trong thời đại số, công việc này càng phức tạp với vô vàn kênh truyền thông: Social Media, truyền hình, báo chí, Email, Influencer, Digital Ads,.... Nhà quản trị Marketing cần biết cách tối ưu đa kênh (Omnichannel), kết hợp giữa truyền thống và số hóa, và kiểm soát nội dung truyền thông để nhất quán về hình ảnh thương hiệu. Đồng thời, liên tục cập nhật các xu hướng truyền thông mới, như content tương tác, video ngắn, Marketing bằng trải nghiệm (experiential Marketing), nhằm gia tăng mức độ tương tác và độ lan tỏa thông điệp.

Quản lý mối quan hệ khách hàng

Thị trường ngày nay không còn là cuộc đua thuần túy về sản phẩm, mà là cuộc chiến giành lấy niềm tin và lòng trung thành của khách hàng. Nhà quản trị Marketing đóng vai trò cốt lõi trong việc xây dựng và duy trì các mối quan hệ lâu dài, thông qua các chương trình chăm sóc khách hàng, chiến dịch cá nhân hóa, dịch vụ hậu mãi, và quản lý phản hồi khách hàng. 

Một chiến lược Marketing giỏi không chỉ khiến khách hàng mua lần đầu, mà còn khiến họ quay lại và giới thiệu người khác cùng mua.

Đo lường và đánh giá hiệu quả

Đây là bước không thể thiếu để đảm bảo mọi hoạt động Marketing đều mang lại giá trị thực cho doanh nghiệp. Nhà quản trị Marketing có nhiệm vụ thiết lập hệ thống đánh giá hiệu quả với các chỉ số cụ thể (KPIs): tỷ lệ chuyển đổi, chi phí trên mỗi lượt khách hàng tiềm năng (CPL), giá trị vòng đời khách hàng (CLV), tỷ lệ giữ chân khách hàng (Retention rate), ROI của chiến dịch,…

Ngoài ra, họ cũng cần phân tích các chỉ số định tính như: độ nhận diện thương hiệu, mức độ yêu thích thương hiệu, hay cảm nhận khách hàng về chiến dịch. Sau khi đánh giá, nhà quản trị Marketing phải đưa ra các quyết định điều chỉnh linh hoạt: phân bổ lại ngân sách, đổi chiến thuật nội dung, thay đổi kênh truyền thông hoặc chuyển hướng chiến lược nếu cần.

vai trò của nhà quản trị marketing
Nhà quản trị Marketing có nhiệm vụ lập kế hoạch và thường xuyên đo lường, đánh giá hiệu quả

Thách thức khi quản trị Marketing

Hành vi tiêu dùng ngày càng trở nên phức tạp, khó dự đoán và liên tục thay đổi dưới tác động của công nghệ, truyền thông xã hội và các giá trị văn hóa mới. Người tiêu dùng không chỉ tìm kiếm sản phẩm chất lượng mà còn quan tâm đến trải nghiệm, ý nghĩa thương hiệu, yếu tố bền vững và trách nhiệm xã hội. Đối với nhà quản trị Marketing, việc nắm bắt và thích ứng với những thay đổi này là một thách thức lớn.

Thiếu dữ liệu và thông tin

Một trong những khó khăn phổ biến nhất là sự thiếu hụt dữ liệu khách hàng chất lượng và thông tin thị trường cập nhật. Khi không có dữ liệu đủ sâu, các quyết định Marketing thường dựa trên giả định hoặc cảm tính, dễ dẫn đến việc sai lệch trong định vị sản phẩm, lựa chọn thị trường mục tiêu, hay phân bổ ngân sách truyền thông.

Ngoài ra, tình trạng phân mảnh dữ liệu trong nội bộ - dữ liệu nằm rải rác ở các bộ phận bán hàng, chăm sóc khách hàng, digital… cũng khiến nhà quản trị Marketing gặp khó khăn trong việc tổng hợp, phân tích và đưa ra góc nhìn toàn diện.

Công nghệ thay đổi nhanh chóng

Thế giới Marketing ngày nay xoay quanh công nghệ: AI, Big Data, tự động hóa, chatbot, MarTech stack, SEO, Social Algorithm,... Tuy nhiên, tốc độ phát triển quá nhanh của các công nghệ này khiến nhà quản trị Marketing thường xuyên phải "chạy theo" và liên tục cập nhật kiến thức nếu không muốn bị tụt lại phía sau.

Điều này vừa là cơ hội, vừa là thách thức: nếu ứng dụng đúng, công nghệ có thể giúp Marketing bứt phá; nếu lạm dụng mà không hiểu bản chất, nó trở thành “cơn đau đầu công nghệ”. Chưa kể, việc lựa chọn sai công cụ - hoặc triển khai công nghệ thiếu lộ trình - có thể gây lãng phí chi phí, làm loãng chiến lược hoặc khiến đội ngũ "ngợp" vì không biết khai thác tối đa.

Cạnh tranh gay gắt

Thị trường ngày càng đông đúc, người tiêu dùng ngày càng khó tính và thông tin thì tràn ngập. Trong môi trường như vậy, nhà quản trị Marketing buộc phải liên tục sáng tạo, đổi mới và định vị thương hiệu một cách khác biệt rõ ràng. Một chiến dịch “ổn” không còn đủ - nó phải ấn tượng, đúng thời điểm và tạo kết nối cảm xúc để có thể nổi bật giữa rừng thông điệp đang tấn công người tiêu dùng mỗi ngày.

Ngoài ra, việc đối thủ cạnh tranh sử dụng ngân sách lớn hơn, công nghệ tối ưu hơn hoặc có hệ sinh thái mạnh hơn cũng tạo thêm áp lực cho nhà quản trị Marketing trong việc duy trì thị phần và lòng trung thành của khách hàng.

Áp lực từ ban lãnh đạo

Không phải lúc nào nhà quản trị Marketing cũng có được sự thấu hiểu và đồng hành từ ban lãnh đạo. Trong nhiều doanh nghiệp, Marketing vẫn bị nhìn nhận như một bộ phận “tiêu tiền nhiều nhưng khó đo lường kết quả”, dẫn đến việc áp lực về ngân sách, KPI và thời gian thực hiện thường rất lớn.

Ngoài ra, Marketing thường xuyên phải “chạy đua” với các kỳ vọng không thực tế từ lãnh đạo: vừa cần tăng trưởng doanh số nhanh, vừa phải xây dựng thương hiệu dài hạn - trong khi hai mục tiêu này đôi khi có thể mâu thuẫn nhau.

Thiếu nguồn lực

Chiến lược Marketing dù xuất sắc đến đâu cũng cần con người - thời gian - ngân sách để thực hiện. Trong nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, nhà quản trị Marketing phải xoay sở với nguồn lực hạn chế: đội ngũ thiếu người, ngân sách hạn hẹp, không có công cụ công nghệ hỗ trợ, hay thậm chí phải “kiêm nhiệm” nhiều vai trò một lúc. 

Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng chiến dịch mà còn gây ra tình trạng quá tải, cạn kiệt ý tưởng và mất đi cơ hội thử nghiệm - vốn là điều tối quan trọng trong Marketing hiện đại.

thách thức khi quản trị marketing
Sự thay đổi bên ngoài và công nghệ có thể khiến việc quản trị Marketing gặp khó khăn

Các triết lý trong quản trị Marketing

Quan điểm Marketing trong sản xuất (Production Concept)

Đây là triết lý Marketing lâu đời cho rằng, người tiêu dùng sẽ ưa chuộng các sản phẩm có sẵn có rộng rãi và giá rẻ. Do đó, các doanh nghiệp chủ yếu tập trung vào việc tăng cường hiệu quả sản xuất và cắt giảm chi phí, đồng thời đẩy mạnh phân phối rộng rãi để đáp ứng nhu cầu thị trường.

Trong các thị trường đang phát triển, nơi người tiêu dùng chủ yếu quan tâm đến việc tiếp cận sản phẩm hơn là các tính năng vượt trội, triết lý này vẫn có thể có giá trị. Ví dụ, các sản phẩm cơ bản như thực phẩm, vật liệu xây dựng hoặc sản phẩm tiêu dùng hàng ngày sẽ áp dụng tốt quan điểm này, vì người tiêu dùng chỉ tìm kiếm sản phẩm có sẵn và giá cả hợp lý.

Tuy nhiên, quan điểm này có thể không còn phù hợp trong môi trường hiện đại, khi mà nhu cầu của khách hàng ngày càng trở nên phức tạp hơn và chú trọng vào chất lượng, dịch vụ và các yếu tố giá trị gia tăng khác. Việc chỉ tập trung vào sản xuất hàng loạt mà không chú ý đến sự khác biệt hóa và nhu cầu thực tế của khách hàng có thể dẫn đến sự thiếu đổi mới và giảm tính cạnh tranh.

Quan điểm hoàn thiện sản phẩm (Product Concept)

Quan điểm hoàn thiện sản phẩm (Product Concept) cho rằng người tiêu dùng sẽ ưa chuộng các sản phẩm có chất lượng, hiệu suất và tính năng cải tiến. Các nhà quản lý tập trung vào việc phát triển những sản phẩm vượt trội và cải thiện chúng theo thời gian, tin rằng một sản phẩm tốt sẽ tự động thu hút người tiêu dùng.

Các công ty hoạt động trong các lĩnh vực như công nghệ, điện tử, ô tô thường áp dụng quan điểm này, khi mà chất lượng và tính năng sản phẩm đóng vai trò quyết định. Các ví dụ điển hình như Apple, nơi mà công nghệ tiên tiến và thiết kế vượt trội là điểm mạnh thu hút khách hàng. Các thương hiệu như BMW hay Sony cũng thường xuyên cải tiến và đổi mới sản phẩm của mình để duy trì sự cạnh tranh.

Một trong những vấn đề khi áp dụng quan điểm này là tính cuồng nhiệt với sản phẩm. Các nhà quản lý có thể dễ dàng rơi vào "cái bẫy chuột tốt hơn", tin rằng việc cải tiến sản phẩm liên tục sẽ tự động tạo ra nhu cầu từ khách hàng, mà không thực sự thấu hiểu nhu cầu thay đổi của thị trường. Điều này có thể dẫn đến việc phát triển các tính năng hoặc sản phẩm không thực sự phù hợp với yêu cầu thực tế của người tiêu dùng, khiến sản phẩm dù tốt nhưng không được đón nhận.

Quan điểm Marketing hướng về bán hàng (Selling Concept)

Quan điểm Marketing hướng về bán hàng (Selling Concept) xuất phát từ giả thuyết rằng người tiêu dùng không tự động mua đủ sản phẩm của công ty mà cần phải có những chiến lược bán hàng và quảng bá mạnh mẽ. Do đó, các công ty phải thực hiện các nỗ lực bán hàng tích cực để thuyết phục người tiêu dùng mua hàng.

Quan điểm này được áp dụng trong các ngành có sản phẩm dư thừa hoặc khi công ty có năng lực sản xuất cao nhưng không dễ dàng bán được sản phẩm. Các chiến lược như quảng cáo rầm rộ, khuyến mãi, giảm giá, hoặc sử dụng các kỹ thuật bán hàng trực tiếp đều là những phương thức điển hình của quan điểm bán hàng.

Một vấn đề lớn khi áp dụng chiến lược này là không chú trọng đến sự hài lòng của khách hàng. Nếu chỉ tập trung vào việc bán hàng mà không quan tâm đến lợi ích lâu dài của người tiêu dùng, công ty có thể mất đi lòng trung thành và sự tín nhiệm từ khách hàng. Quan điểm này có thể dẫn đến sự kháng cự từ khách hàng nếu họ cảm thấy bị "ép buộc" mua sản phẩm.

Quan điểm Marketing hướng về khách hàng (Marketing Concept)

Quan điểm Marketing hướng về khách hàng (Marketing Concept) là một triết lý tiên tiến hơn, cho rằng chìa khóa thành công trong kinh doanh là hiểu rõ và đáp ứng nhu cầu, mong muốn của khách hàng. Doanh nghiệp cần phải tạo ra giá trị cho khách hàng và mang lại sự thỏa mãn cao hơn đối thủ cạnh tranh.

Triết lý này đã được áp dụng rộng rãi trong hầu hết các ngành công nghiệp hiện đại, từ các công ty công nghệ, hàng tiêu dùng đến dịch vụ khách hàng như Amazon, Google, và Starbucks đều xây dựng chiến lược dựa trên việc hiểu và phục vụ tốt nhất nhu cầu khách hàng, đồng thời cung cấp trải nghiệm khách hàng tuyệt vời.

Mặc dù đây là triết lý Marketing này mạnh mẽ và có hiệu quả trong dài hạn, nhưng việc đáp ứng nhu cầu của khách hàng không phải lúc nào cũng dễ dàng, đặc biệt khi nhu cầu thị trường thay đổi nhanh chóng hoặc khi chiến lược của đối thủ mang lại sự cạnh tranh mạnh mẽ. Bên cạnh đó, việc thực hiện triết lý này đòi hỏi nghiên cứu thị trường sâu sắc và phải có khả năng thích ứng linh hoạt.

Quan điểm Marketing đạo đức xã hội (Social Marketing Concept)

Quan điểm Marketing đạo đức xã hội (Social Marketing Concept) mở rộng khái niệm Marketing bằng cách cho rằng các doanh nghiệp không chỉ phải thỏa mãn nhu cầu của khách hàng mà còn phải hoạt động theo cách bảo vệ và nâng cao phúc lợi xã hội. Điều này có nghĩa là doanh nghiệp cần phải thực hiện các chiến lược Marketing trong khuôn khổ đạo đức và có trách nhiệm xã hội, bảo vệ môi trường và cộng đồng.

Các công ty như Patagonia và Ben & Jerry's là những ví dụ điển hình của việc áp dụng Marketing đạo đức xã hội. Các công ty này chú trọng đến phúc lợi xã hội, bảo vệ môi trường và luôn hướng tới việc đưa ra những sản phẩm có tác động tích cực đến xã hội. Các chiến lược Marketing này không chỉ xây dựng lòng tin và sự trung thành của khách hàng mà còn giúp các công ty duy trì hình ảnh tốt trong cộng đồng.

Tuy nhiên, một số công ty có thể gặp khó khăn trong việc cân bằng giữa lợi nhuận và đạo đức xã hội, đặc biệt là khi chi phí cho các sáng kiến bảo vệ môi trường hay các chiến lược phát triển bền vững có thể làm tăng chi phí sản phẩm. Ngoài ra, nếu không được thực hiện một cách chân thành, Marketing đạo đức có thể dẫn đến nghi ngờ từ phía người tiêu dùng, và có thể bị xem là chiêu trò tiếp thị.

triết lý quản trị marketing
Các triết lý Marketing được phát triển xoay quanh sản phẩm, khách hàng, mục tiêu bán hàng hay các vấn đề đạo đức trong xã hội

Quy trình quản trị Marketing hiệu quả

Bước 1: Nghiên cứu và phân tích thị trường

Nghiên cứu thị trường giúp doanh nghiệp hiểu rõ nhu cầu, mong muốn và hành vi của khách hàng mục tiêu, đồng thời đánh giá chính xác môi trường cạnh tranh, xu hướng ngành và các yếu tố vĩ mô (kinh tế, xã hội, công nghệ, pháp lý). 

Phân tích SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) thường được sử dụng để xác định vị trí hiện tại của doanh nghiệp trên thị trường và các cơ hội chiến lược tiềm năng. Dữ liệu thu thập từ khảo sát, phỏng vấn, quan sát hoặc phân tích dữ liệu số (Digital Analytics) sẽ là cơ sở cho mọi quyết định Marketing về sau.

Bước 2: Đặt ra tuyến bố sứ mệnh và mục tiêu

Sau khi đã hiểu rõ thị trường, doanh nghiệp cần xác định sứ mệnh (mission statement) - tuyên bố khẳng định lý do tồn tại của doanh nghiệp và giá trị cốt lõi đang hướng tới. Tiếp theo, các mục tiêu Marketing cụ thể cần được xây dựng sao cho phù hợp với sứ mệnh đó. 

Các mục tiêu phải SMART - cụ thể (Specific), đo lường được (Measurable), có thể đạt được (Achievable), thực tế (Relevant) và có thời hạn (Time-bound). Việc xác lập mục tiêu rõ ràng sẽ giúp định hướng toàn bộ kế hoạch Marketing, đảm bảo tính liên kết giữa chiến lược và kết quả đầu ra mong muốn.

Bước 3: Phát triển chiến lược Marketing

Chiến lược Marketing là bản thiết kế tổng thể cho cách doanh nghiệp tạo ra và phân phối giá trị đến khách hàng mục tiêu. Giai đoạn này thường bao gồm các quyết định quan trọng về phân khúc thị trường (segmentation), lựa chọn thị trường mục tiêu (targeting) và định vị thương hiệu (positioning) - thường được gọi là mô hình STP

Sau đó, doanh nghiệp có thể xây dựng chiến lược theo mô hình Marketing Mix - 4P, bao gồm: sản phẩm (Product), giá cả (Price), phân phối (Place), và xúc tiến (Promotion), đồng thời có thể mở rộng thêm (7P)với con người (People), quy trình (Process) và cơ sở vật chất (Physical Evidence) nếu là ngành dịch vụ. Tuy nhiên, chiến lược cần linh hoạt để thích ứng với thay đổi thị trường nhưng vẫn giữ được tính nhất quán trong thông điệp và giá trị cốt lõi.

Bước 4: Thực hiện kế hoạch Marketing

Giai đoạn này liên quan đến việc lập kế hoạch ngân sách, phân bổ nguồn lực, xây dựng thông điệp truyền thông, triển khai các chiến dịch quảng cáo, PR, Digital Marketing, tổ chức sự kiện,.... Việc phối hợp hiệu quả giữa các bộ phận nội bộ và đối tác bên ngoài (như agency quảng cáo, đơn vị phân phối) là yếu tố then chốt để đảm bảo mọi hoạt động diễn ra đồng bộ và đúng tiến độ. Ngoài ra, nhà quản trị Marketing cần thường xuyên theo dõi tiến độ thực thi để kịp thời điều chỉnh khi cần thiết.

Bước 5: Giám sát, đo lường, sửa đổi và phát triển

Đây là bước giúp đánh giá hiệu quả của chiến lược và kế hoạch Marketing đã thực thi. Doanh nghiệp cần xác định các chỉ số hiệu suất chính (KPIs) như tỷ lệ chuyển đổi, độ nhận diện thương hiệu, mức độ hài lòng của khách hàng, doanh số bán hàng… để so sánh với mục tiêu đã đề ra. 

Ngoài ra, phản hồi từ thị trường và dữ liệu thực tiễn cũng sẽ giúp nhận diện những điểm chưa hiệu quả trong chiến lược. Từ đó, nhà quản trị có thể sửa đổi kế hoạch, tái cấu trúc thông điệp hoặc điều chỉnh ngân sách cho phù hợp. Quan trọng hơn, quá trình giám sát và điều chỉnh không nên là hành động mang tính khắc phục, mà là văn hóa phát triển liên tục (continuous improvement) của một tổ chức Marketing hiệu quả.

quy trình quản trị marketing
Đo lường và đánh giá là giai đoạn quan trọng khi thực hiện quản trị Marketing

Các vị trí phổ biến trong quản trị Marketing

Giám đốc Marketing

Giám đốc Marketing (Chief Marketing Officer - CMO) là người chịu trách nhiệm cao nhất về định hướng chiến lược Marketing của toàn bộ doanh nghiệp. Đây là vị trí cấp cao trong ban điều hành, đóng vai trò kết nối trực tiếp giữa tầm nhìn kinh doanh và các hoạt động tiếp thị cụ thể. CMO không chỉ xây dựng chiến lược thương hiệu dài hạn mà còn lãnh đạo đội ngũ Marketing đa chức năng, từ quảng bá, truyền thông, thương hiệu đến dữ liệu người tiêu dùng. 

Trong thời đại chuyển đổi số, CMO hiện đại cần hiểu sâu công nghệ, phân tích dữ liệu và xu hướng hành vi tiêu dùng để điều chỉnh chiến lược linh hoạt, đồng thời đảm bảo rằng mọi hoạt động Marketing đều tạo ra giá trị đo lường được cho tổ chức.

Marketing manager

Marketing Manager là người trực tiếp triển khai và giám sát các kế hoạch Marketing đã được hoạch định từ cấp chiến lược. Họ thường phối hợp với các nhóm chức năng khác nhau, như sáng tạo nội dung (Content Creator), quảng cáo, truyền thông, Digital và bán hàng để đảm bảo các chiến dịch Marketing được triển khai hiệu quả. 

Vị trí này đóng vai trò "cầu nối" giữa định hướng chiến lược và hoạt động thực thi - vừa cần tư duy chiến lược, vừa giỏi điều phối công việc và giám sát KPI. Marketing Manager cũng phải phân tích dữ liệu thị trường, hành vi khách hàng và báo cáo hiệu quả chiến dịch, từ đó đưa ra các đề xuất cải tiến hoặc điều chỉnh chiến thuật phù hợp.

Digital Marketing Manager

Trong bối cảnh công nghệ số, Digital Marketing Manager là một vị trí không thể thiếu trong bất kỳ tổ chức hiện đại nào. Người giữ vị trí này chịu trách nhiệm lập kế hoạch, triển khai và tối ưu hóa các chiến dịch Marketing trên nền tảng kỹ thuật số như Google Ads, Social Media (Facebook, Instagram, LinkedIn), Email Marketing, SEO/SEM, website và các công cụ tự động hóa. 

Theo đó, Digital Marketing Manager cần am hiểu về hành vi người dùng trên môi trường số, các thuật toán phân phối nội dung và các công cụ phân tích dữ liệu để đo lường hiệu suất. Đồng thời, cũng là người thường xuyên làm việc với các nền tảng quảng cáo và công cụ đo lường như Google Analytics, Meta Ads Manager, HubSpot...

Brand Marketing Manager

Brand Marketing Manager chịu trách nhiệm xây dựng, phát triển và duy trì hình ảnh thương hiệu của doanh nghiệp trong tâm trí khách hàng. Họ là người đảm bảo rằng mọi điểm chạm  với khách hàng - từ bao bì sản phẩm, quảng cáo, nội dung truyền thông đến cách chăm sóc khách hàng - đều phản ánh một cách nhất quán bản sắc thương hiệu và định vị mong muốn. 

Vị trí này đòi hỏi sự sáng tạo cao, tư duy chiến lược về định vị và một khả năng cảm thụ tốt về xu hướng tiêu dùng và văn hóa xã hội. Brand Manager cũng thường xuyên tổ chức các chiến dịch truyền thông thương hiệu (brand awareness) và các hoạt động tăng cường cảm xúc thương hiệu (brand engagement),...

Content Marketing Manager

Content Marketing Manager đóng vai trò thiết kế chiến lược nội dung nhằm thu hút, giữ chân và chuyển đổi khách hàng. Họ có nhiệm vụ lên kế hoạch nội dung dài hạn, xây dựng voice & tone cho thương hiệu, quản lý lịch biên tập và đo lường hiệu suất nội dung. 

Vì vậy, họ cần kết hợp kỹ năng sáng tạo, kỹ năng viết, hiểu biết về SEO, hành vi người dùng và phân tích dữ liệu để đảm bảo nội dung không chỉ thu hút mà còn phục vụ mục tiêu kinh doanh. Trong các chiến dịch Inbound Marketing, vị trí này thường là trung tâm chiến lược.

vị trí công việc quản trị marketing
Trong quản trị Marketing có nhiều vị trí như Brand Manager, Giám đốc Marketing,...

So sánh quản trị Marketing và quản trị bán hàng

Đặc điểm

Quản trị Marketing

Quản trị Bán hàng

Khái niệm

Quản lý toàn diện các hoạt động tạo ra giá trị và thúc đẩy nhu cầu thị trường

Quản lý hoạt động trực tiếp đưa sản phẩm/dịch vụ đến tay khách hàng

Mục tiêu chính

Tạo nhu cầu, xây dựng thương hiệu, gia tăng giá trị dài hạn

Tăng doanh số bán hàng, đạt chỉ tiêu ngắn hạn

Đối tượng hướng tới

Thị trường mục tiêu (gồm khách hàng tiềm năng)

Khách hàng thực tế, người ra quyết định mua

Phạm vi

Nghiên cứu thị trường, định vị thương hiệu, chiến lược 4P, truyền thông, quảng bá

Tổ chức đội ngũ bán hàng, xây dựng quy trình bán hàng, chăm sóc khách hàng sau bán

Thời gian

Trung và dài hạn

Ngắn hạn (tập trung theo quý, theo tháng)

Công cụ chính

Quảng cáo, PR, digital Marketing, chiến lược sản phẩm, thương hiệu

Kịch bản bán hàng, telesales, CRM, chính sách giá, kỹ năng chốt sale

Vai trò trong doanh nghiệp

Góp phần tạo dựng giá trị thương hiệu, tạo đà tăng trưởng dài hạn

Tạo doanh thu trực tiếp, đảm bảo dòng tiền và lợi nhuận ngắn hạn

Kết quả đo lường

Nhận thức thương hiệu (Brand awareness), thị phần (market share), khách hàng trung thành (customer loyalty), ROI Marketing

Doanh số, số lượng khách hàng mới, tỷ lệ chuyển đổi, tỷ lệ duy trì khách hàng

Kỹ năng cần có của người làm quản trị Marketing

Kỹ năng tư duy chiến lược

Người làm quản trị Marketing cần có khả năng nhìn xa và định hình con đường dài hạn cho thương hiệu cũng như các chiến dịch Marketing. Tư duy chiến lược cho phép họ kết nối các mục tiêu Marketing với mục tiêu tổng thể của doanh nghiệp, từ đó đưa ra quyết định không chỉ hiệu quả trong ngắn hạn mà còn mang tính bền vững. Đây là kỹ năng quan trọng để phân tích bối cảnh thị trường, xác định cơ hội cạnh tranh và phát triển các kế hoạch Marketing có chiều sâu.

Kỹ năng phân tích và xử lý dữ liệu

Trong thời đại Marketing số, dữ liệu là tài sản quý giá. Nhà quản trị Marketing phải thành thạo việc thu thập, phân tích và diễn giải dữ liệu từ nhiều nguồn như thị trường, hành vi người tiêu dùng, hiệu suất chiến dịch,.... Khả năng này giúp họ đánh giá chính xác hiệu quả của các hoạt động Marketing, đưa ra các quyết định dựa trên bằng chứng thay vì cảm tính.  

Kỹ năng giao tiếp và thuyết trình

Một nhà quản trị Marketing giỏi không chỉ cần biết lên ý tưởng, mà còn phải truyền đạt rõ ràng và thuyết phục được các bên liên quan - từ ban lãnh đạo, khách hàng đến đội ngũ nội bộ. Kỹ năng giao tiếp tốt giúp họ truyền tải chiến lược một cách hiệu quả, duy trì sự đồng thuận và động lực làm việc nhóm. Trong môi trường đa chức năng, kỹ năng thuyết trình bằng hình ảnh, dữ liệu và câu chuyện có sức thuyết phục cao là điểm mạnh cần thiết.

Kỹ năng sáng tạo

Thế giới Marketing luôn vận động, người làm quản trị Marketing phải không ngừng tìm kiếm ý tưởng mới để tạo khác biệt và thu hút khách hàng. Sáng tạo không chỉ nằm trong thiết kế quảng cáo hay nội dung, mà còn trong cách giải quyết vấn đề, đổi mới mô hình phân phối hay cấu trúc giá trị thương hiệu. Sự kết hợp giữa tư duy sáng tạo và tính thực tiễn sẽ tạo ra những chiến lược vừa đột phá, vừa khả thi về mặt triển khai.

Kỹ năng lãnh đạo

Marketing là một hoạt động mang tính hợp tác cao. Nhà quản trị Marketing thường phải quản lý các nhóm dự án đa chức năng, từ đội ngũ sáng tạo đến đội ngũ phân tích, từ agency bên ngoài đến nhân sự nội bộ. Do đó, kỹ năng lãnh đạo, phân công công việc, tạo động lực và giải quyết xung đột là không thể thiếu. Một người làm Marketing giỏi cần biết dẫn dắt đội nhóm vượt qua áp lực, đảm bảo tiến độ và giữ vững tinh thần sáng tạo.

Khả năng linh hoạt

Thị trường thay đổi từng ngày, xu hướng công nghệ phát triển liên tục, hành vi khách hàng cũng không ngừng biến động. Trong bối cảnh đó, người làm quản trị Marketing cần tư duy linh hoạt, khả năng học hỏi nhanh và sẵn sàng thích ứng với mọi thay đổi. Đây là yếu tố then chốt để duy trì sự cạnh tranh trong dài hạn, đặc biệt trong các lĩnh vực như digital Marketing, e-commerce, hoặc startup.

kỹ năng quản trị marketing
Nhà quản trị Marketing cần sự linh hoạt, sáng tạo và khả năng ra quyết định sáng suốt

Mặc dù quản trị Marketing đã có nhiều bước tiến đáng kể, song không thể phủ nhận rằng vẫn còn tồn tại những khoảng trống trong cách thức vận dụng và đo lường hiệu quả. Nhiều doanh nghiệp hiện nay vẫn xem Marketing như một công cụ quảng bá đơn thuần, thay vì là một nền tảng chiến lược tạo ra giá trị dài hạn. Do đó, cần có sự thay đổi trong tư duy - từ "Marketing để bán" sang "Marketing để dẫn dắt", từ đó khơi mở con đường xây dựng thương hiệu bền vững và phát triển thị trường một cách thông minh hơn.


GLP_vi-2.png

Phát triển "NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO ĐỘT PHÁ" với Chương trình "LÃNH ĐẠO TOÀN CẦU"

Dành cho Lãnh đạo Cấp cao của các doanh nghiệp dẫn đầu.

GLP là chương trình đào tạo danh giá nhất của PACE,
được triển khai bởi PACE & 5 đối tác danh tiếng toàn cầu:
FranklinCovey; Blanchard; AMA; SHRM; BSC.

>> TÌM HIỂU NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH GLP <<

ĐĂNG KÝ TƯ VẤN